Matches: stikstof te lijf

​Veertien stikstofmatches tussen uitdagers en oplossers in het Nederlandse bedrijfsleven zijn in de eerste week van oktober als veelbelovend geselecteerd door drie deskundige jury’s. Zij zullen op 3 december als voorbeeld voor een innovatieve aanpak van het stikstofvraagstuk worden gepresenteerd aan voorzitter Ingrid Thijssen van VNO-NCW en betrokken ministers.

Door Annemarie van Oorschot

Ga er maar aan staan, online je oplossing voor het stikstofvraagstuk in enkele minuten toelichten aan de uitdager en een deskundige jury. De techniek laat je in de steek. Scherm delen lukt niet, geen afbeelding die je innovatie visualiseert. Je kunt niet voelen hoe enthousiast je toehoorders zijn. En dan toch overtuigend overkomen. Het lukte bijna 50 groene groeiers die begin oktober deelnamen aan de matchmakingbijeenkomsten Stikstof.

Het terugdringen van de stikstofuitstoot en -depositie is een grote maatschappelijke uitdaging. Toen de overheid vorig jaar de vergunningverlening voor bouwprojecten in de buurt van natuurgebieden opschortte en halvering van de veestapel aankondigde, leidde dat tot stevige demonstraties op het Haagse Malieveld. Ook toenmalig VNO-NCW-voorzitter Hans de Boer trok een actiehesje aan en protesteerde. Toch wilde De Boer niet uitsluitend kritiek ventileren, maar vooral ook de helpende hand bieden. Hij deed een beroep op het VNO-NCW netwerk Groene Groeiers, waarbinnen bedrijven met duurzaamheidsuitdagingen worden gekoppeld aan jonge innovatieve bedrijven met oplossingen. De Boer stak de loftrompet over het innovatieve vermogen van het Nederlandse bedrijfsleven en dat bleek geen bluf. Bijna vijftig bedrijven werden tussen mei en oktober 2020 gevonden, die met hun innovaties de stikstofuitstoot en/of – depositie kunnen terugdringen. Zij schreven zich in voor een van de vijf geformuleerde stikstofuitdagingen: landbouw, bouw, industrie, natuur en waterstof. Al deze bedrijven namen deze maand deel aan een van de drie online matchmakingbijeenkomsten. Om de beurt kregen zij de gelegenheid hun innovatie te pitchen, waarna ze een kleine tien minuten stevig aan de tand werden gevoeld door de uitdager en jury. De uitdagers waren Shell voor waterstof en industrie, bouwbedrijf Jelle Bijlsma voor bouw en natuur en mengvoerfabrikant Nijsen-Granico voor landbouw. De jury bestond uit deskundige leden van universiteiten, bedrijfsleven en brancheorganisaties. Zij vroegen stevig door, vooral naar de boter bij de vis: hoeveel stikstofreductie kun je daadwerkelijk realiseren, kun je met harde cijfers aantonen hoe je innovatie kan bijdragen, is je oplossing betaalbaar, valt die terug te verdienen, nog niet alle technische knelpunten zijn opgelost, hoe pak je die aan?

Van enkele oplossingen waren de uitdagers zo onder de indruk dat zij vervolgafspraken hebben gemaakt om een samenwerking nader te verkennen. De jury had de opdracht die matches te selecteren waarvan zij denken dat ze binnen afzienbare termijn de grootste maatschappelijke impact hebben, hoog innovatief zijn en/of snel kunnen worden geïmplementeerd en opgeschaald. Deze matches worden op 3 december gepresenteerd als voorbeeld voor een innovatieve aanpak van het stikstofvraagstuk. Dan zal ook worden gesproken over flankerend beleid om alle goede stikstofoplossingen versneld op de markt te krijgen. 

De volgende matches zijn door de drie jury’s uitgekozen:

Matches met Shell: waterstof en industrie

1. StoredEnergy, mobiele batterij
2. XINTCglobal, elektrolyser-systemen voor waterstofgasproductie
3. IBK, elektrische warmtepomp voor industriële toepassingen

Matches met Jelle Bijlsma, bouw en natuur

1. Spierings Mobile Cranes, hybride mobiele hijskranen
2. Gashouders, markt voor biogas
3. Holland Houtland, markt voor biomassa productie & biobased bouwen
4. Mobiele Stroom, mobiele energie-units
5.  Dekker Groep, elektrificeren van werktuigen en waterstoftoepassingen

Matches Nijsen-Granico, landbouw

1. Hanskamp, koeientoilet dat urine en feces scheidt
2. Susstable, varkensstalsysteem dat urine en feces scheidt
3. Filterfloor, stalvloersysteem dat urine doorlaat en scheidt van feces
4. Leotwa, systeem dat ammoniak uit mest onttrekt en verwerkt tot duurzame producten
5. Special Machines, ammoniakfilter met opslag, zodat ammoniak bijvoorbeeld als energie kan worden gebruikt
6. Kapiteinlabs, inzet van plasmatechnologie om stikstof te filteren

Drie willekeurige voorbeeldenDe jury complimenteert StoredEnergy met het feit dat de mobiele batterij nu al inzetbaar is en overal grote hoeveelheden schone en stille stroom kan leveren. Hiervoor benut het bedrijf waterstoftechnologie die reeds wordt toegepast bij elektrische voertuigen. De batterij is inzetbaar op bijvoorbeeld bouwplaatsen en festivals.
Gashouders biedt enerzijds tijdelijke energiegebruikers een 100 procent fossielvrije en betrouwbare energiebron en anderzijds biogasproducenten de kans om als regionale energiebron te fungeren voor de bouw en infrasector. 
Filterfloor biedt een nieuw stalvloersysteem. Door de filtereigenschap van de uit kunststoflagen bestaande vloer, stroomt de urine door de vloerpanelen terwijl de vaste mest achterblijft. De mest wordt verwijderd met een mestschuif of robot. Hierdoor wordt drijfmest voorkomen, waardoor een ammoniakreductie van 50-75% mogelijk is. De jury is onder de indruk van de stikstofreductie die hiermee gerealiseerd kan worden, ook de aanpak bij de bron in bestaande stallen spreekt aan.

Lees meer over de Groene Groeiers​​