We kennen het beeld van verlaten winkelstraten, gesloten restaurants en thuiswerkers. De bouw gaat wel gewoon door. „Het is een belangrijke sector, met een hele keten van toeleveranciers. Het zou zonde zijn als die stilvalt.”
Door Frans van den Berg
Op 4 april gepubliceerd in De Gooi en Eemlander, Haarlems Dagblad, IJmuider Courant, Leidsch Dagblad en Noordhollands Dagblad.
Daarom trekt Audrey Keukens, voorzitter van VNO-NCW West, aan de bel. „In de bouw zijn goede afspraken gemaakt om tijdens de coronacrisis toch veilig te werken. Het anderhalve meter werken.”Toch vallen af en toe bouwplaatsen stil. „Bij grote projecten moet er namelijk vaak dagelijks een inspecteur van de gemeente langskomen om te controleren of alles volgens het bestek wordt uitgevoerd. Soms gaat het mis omdat die ambtenaar thuis zit te werken of ziek is. Dan ligt het werk stil. Soms ook kennen toezichthouders de regels niet goed. Zo werd een project stilgelegd omdat er teveel werknemers waren en elders werd 150 man naar huis gestuurd die bezig waren kabels te leggen.”
Bouw als aanjagerDe werkgeversvoorzitter hoopt dat door het thuiswerken geen vertraging gaat ontstaan bij nieuwe projecten waarvoor nu bouwplannen worden ingediend, procedures doorlopen moeten worden en eventueel de politiek een besluit moet nemen. „Het is belangrijk dat over een half jaar of een jaar de bouw niet alsnog stilvalt. Juist de bouw kan een aanjager zijn om uit de crisis te komen.”
‘Juist de bouw kan een aanjager zijn om uit de crisis te komen’
ProrailIn het verleden is de bouw vaker gebruikt om uit een economisch dal te komen. „Dat kan nu al. Prorail heeft heel slim het werk aan het spoor in een van de twee Schipholtunnels naar voren gehaald. In plaats van meerdere weekenden met veel overlast voor reizigers, wordt dit moment aangegrepen om alles achter elkaar te doen. Ik zag ook dat een gemeente nachtelijke wegwerkzaamheden nu overdag doet. Zo zijn er wel meer projecten te bedenken.”
Heel concreet heeft de werkgeversorganisatie aan overheden al gevraagd om aanbestedingen te blijven uitzetten en om projecten die voor de komende twee jaar waren gepland, naar voren te halen. Zuid- en Noord-Holland staan daar welwillend tegenover.
WinkelsDaarnaast zijn er nu hele sectoren die het heel zwaar hebben zoals de horeca, winkels in non-food, de sierteelt, toerisme, luchtvaart, evenementen en kunst. „Laat ik beginnen te zeggen dat er ontzettend veel wordt gedaan vanuit de overheden om te helpen. Er wordt heel hard gewerkt en meegedacht, maar het duurt altijd even voor een regeling goed is en in werking treedt. Er zijn ondernemers voor wie het allemaal niet snel genoeg gaat en die nu al met liquiditeitsproblemen kampen. Er vallen al bedrijven om. Probleem is dat we erg in ketens werken. Dus als dat ene bedrijf failliet gaat, krijgen ook andere bedrijven in die keten daar last van.”
‘Er zijn ondernemers die nu al met liquiditeitsproblemen kampen’
Gezonde saneringMaar bij iedere crisis is het toch ook zo dat bedrijven die er toch al slecht voor stonden het niet redden? Een gezonde sanering, zeggen economen vaak. „Natuurlijk zijn er zwakke bedrijven die het tijdens een crisis niet redden. Die geen financiële buffer hebben om het enkele maanden uit te zingen”, geeft Keukens toe. „Maar er zijn ook hele gezonde bedrijven die nu alsnog in de problemen komen. Die bij voorbeeld net begin dit jaar een grote investering hebben gedaan. Dan is de kas leeg. Of een sector als de sierteelt die in de kern gezond is, maar nu vrijwel niets kon exporteren. Dat kan je later dit seizoen niet meer goedmaken, want het seizoen is al voorbij. Dan klinkt het leuk dat je belasting en aflossingen bij de bank later dit jaar kan voldoen, maar als de omzet wegvalt is dat ook niet realistisch. Wel zijn we aan het kijken in hoeverre personeel uit de sierteelt de rest van het jaar kan bijspringen bij telers van groente en tomaten, want die kampen met personeelstekorten nu de buitenlandse seizoenwerkers wegblijven.”
FeestDat probleem van het ook later dit jaar niet kunnen betalen van belastingen en huur, geldt ook zeker voor de evenementenbranche en dan al helemaal de standbouwers. „Toen China nog de brandhaard was, werden al veel beurzen geannuleerd en nu ligt het helemaal stil. Enkele beurzen zijn verschoven, maar de meeste gaan dit jaar helemaal niet meer door. Of neem de bedrijfsfeesten. Die zijn er niet, maar in het najaar zijn bedrijven ook nog niet zover.”
Voor groot Amsterdam staan er bijna 400.000 banen op het spel
TevredenheidTevredenheid is er dus, zoals eerder gezegd, over de hulp vanuit de overheid. „Het gros van de bedrijven kan er wel mee uit de voeten, al moeten ze even geduld hebben voor er geld is overgemaakt. Er is een TOGS-regeling waarbij kleine ondernemers 4000 euro kunnen krijgen. Daarnaast zijn er regelingen voor zzp’ers die een uitkering kunnen krijgen en bedrijven die de loonkosten terug kunnen krijgen. Maar meer faillissementen zullen er ondanks alles toch gaan komen. Voor de gemeente Amsterdam en de omliggende gemeenten staan 376.000 banen op het spel, becijferde bureau SEO. „Logisch, omdat die regio sterk afhankelijk is van Schiphol en het toerisme.”
