Dit is een artikel uit ons magazine WEST. Bekijk hier de volledige uitgave!
Foto: Provincie Zuid-Holland
Arne Weverling is sinds juli 2024 gedeputeerde (VVD) van de provincie Zuid-Holland. Eerder was hij lid van Provinciale Staten, de Tweede Kamer en was hij wethouder in de gemeente Westland. Daarvoor was hij 15 jaar zelfstandig ondernemer in de communicatie. Nu is hij niet alleen verantwoordelijk voor onder meer luchtvaart, water, bodem en klimaatadaptatie, maar ook voor de transitie van de haven en het maritiem cluster.
HOE VER IS DE INDUSTRIE IN ZUID-HOLLAND OP WEG NAAR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE? EN WELKE ROL SPEELT DE PROVINCIE DAARBIJ?
“De grondstoftransitie inclusief de circulariteit staat nog in de kinderschoenen. Het is essentieel om de markt voor hernieuwbare en circulaire materialen te vergroten door ook voor materialen een bijmengverplichting vast te stellen. Er moet een stevig groeipad komen zodat de vraag gecreëerd wordt. Deze moet op EU-niveau worden ingestoken. Vanuit de Economic Board Zuid-Holland, waar ik als lid plaats heb in de Taskforce Circulair, hebben we in dit kader een brief aan eurocommissaris Hoekstra geschreven. Want er moet nog veel gebeuren.
Vanuit scenario onderzoek hebben we laten berekenen dat er minimaal 40% meer ruimte nodig is om de grondstoftransitie voor de industrie te faciliteren. Dit is nodig voor zowel circulair, biomassa als grondstof en CO2 als grondstof. In Zuid-Holland hebben we een unieke situatie voor CO2 als grondstof doordat wij al een CO2-netwerk in onze provincie hebben. Daar zouden we samen met een waterstofnetwerk een unique selling point van kunnen maken. Als het gaat over recycling van plastics geldt dat ingezamelde kunststofsoorten beter moeten worden gescheiden, zodat we naast de mechanische recycling ook de chemische recycling van de grond krijgen. Duidelijk is dat op alle terreinen nog innovatie en nieuwe ketenvorming moet plaatsvinden. Hier kunnen wij als provincie een rol spelen. Wij participeren daarom ook in het netwerk van Groene Chemie Nieuwe Economie. Samen met vijf andere provincies werken we aan netwerkvorming in de industrie om de grondstoftransitie van de grond te krijgen. Daarnaast werken we nauw samen met het Rijk als het gaat om maatwerkafspraken voor de verduurzaming van de industrie.”
WAT IS ER NODIG OM DE ROTTERDAMSE HAVEN STERK OVEREIND TE HOUDEN?
“De haven en industrie van Rotterdam vormen de ruggengraat van de Nederlandse economie en zijn cruciaal voor de toekomstige ontwikkeling van ons land. Direct en indirect hebben ruim een half miljoen mensen een inkomen dankzij de haven. Daarnaast kan de Rotterdamse haven 40% van de landelijke doelen voor CO2-reductie realiseren. Het behouden en versterken van de haven en industrie is dus niet alleen noodzakelijk voor onze economie en welvaart, maar ook voor werkgelegenheid en de energietransitie.
We hebben industriebeleid nodig waarmee we de Rotterdamse haven en Nederland aantrekkelijk maken voor nieuwe bedrijven en waarmee het voor bedrijven aantrekkelijk is om hier te investeren. Onze inzet op korte termijn richt zich op actie vanuit het kabinet. Ten eerste is het belangrijk om een gelijk speelveld met buurlanden te creëren, in ieder geval binnen de EU. Ook moeten investeringen in elektrificatie aantrekkelijker gemaakt worden, door de nettarieven gelijk te trekken met onze buurlanden én door het steunen van elektrificatie. Daarnaast willen we geen nationale CO2-heffing in combinatie met het Europese emissiehandelssysteem, zodat nieuwe aansprekende initiatieven zoals de Pilot Botlek, nu Recharge Rotterdam, tot succes kunnen leiden. En er moet meer marktvraag naar schone en hernieuwbare energie worden gecreëerd, zoals ook de Europe Commissie oproept bij de presentatie van EU Clean Industrial Deal.
De Zuid-Hollandse concurrentiepositie staat onder druk door hoge energieprijzen, een ongelijk speelveld met buurlanden, en toenemende internationale concurrentie. De Clean Industrial Deal versterkt zowel de industriële concurrentiekracht, als de decarbonisatie, met aandacht voor betaalbare energie, circulaire economie en industriële verduurzaming. Dit sluit nauw aan bij de opgaven van Zuid-Holland en biedt kansen om meerdere initiatieven voor productie van schone en hernieuwbare energie te laten volgen. Daarnaast zeggen we: investeer in CO2-opslag en transportinfrastructuur om de industrie te helpen verduurzamen. Hiervoor zijn onconventionele maatregelen, versnelde procedures en goede samenwerking met de overheden in België en Duitsland nodig. In feite vormen Antwerpen en Rotterdam, met ook Amsterdam en Duisburg, één groot havencluster voor heel Europa! Het is heel goed om te zien dat deze toenadering nu echt plaatsvindt.”
EN HOE ZIT DAT MET NETCONGESTIE EN STIKSTOFNEERSLAG? TWEE GROTE PROBLEMEN WAAR BEDRIJVEN DOOR HEEL HET LAND MEE TE MAKEN HEBBEN, MAAR WAT OOK RONDOM DE HAVEN SPEELT.
“Van het kabinet vragen wij om de Rotterdamse haven aan te wijzen als prioritair gebied van nationaal belang, zodat onorthodoxe (nood)maatregelen zoals versnelde procedures rond vergunningverlening in gang kunnen worden gezet, zodat de netcongestie opgelost wordt. En we willen een plan om de neerslag van stikstof significant te verlagen, zodat natuurherstel plaatsvindt en vergunningverlening weer op gang kan komen. Dit plan is nodig om bestaande onherroepelijke vergunningen te behouden en de uitgifte van nieuwe vergunningen weer mogelijk te maken. Geef voorrang aan of maak een uitzonderingspositie voor groene projecten die na totstandkoming helpen bij het verlagen van stikstofuitstoot. In Recharge Rotterdam wordt een aantal van deze projecten nu op een rij gezet. Want waar zouden we zijn zonder onze basis-chemie hier in Rotterdam? Een matras of medicijn moeten we dan voortaan uit het buitenland halen…”
IS DAAROM OOK EEN INVESTERINGSAGENDA NOODZAKELIJK?
“Oplossingen zoals lagere nettarieven en meer netcapaciteit kosten natuurlijk veel geld. Bedrijven en kleine overheden kunnen dit niet zomaar ophoesten. Willen wij onze industrie in Europa behouden, dan hebben we hier Europees industriebeleid nodig, inclusief een stevig budget. Tevens investeren onze buurlanden hier ook in. Stilstaan is achteruitgang, dus we moeten mee om Nederland ook aantrekkelijker te maken als land om nieuwe investeringen voor de nieuwe economie te doen. Als overheid moeten we het voor bedrijven mogelijk maken om te investeren want alleen met de investeringskracht van de bedrijven kunnen we zowel de energie- als materialentransitie mogelijk maken.”
MAAR WAT KAN DE PROVINCIE DOEN RONDOM STIKSTOF?
“Het moge duidelijk zijn dat de provincie alleen het stikstofprobleem niet kan oplossen. Hiervoor is met name een geborgd maatregelenpakket van het Rijk nodig. De provincie is natuurlijk ook zelf bezig met het onderzoeken van ammoniak emissiereducerende maatregelen. Echter, om stikstofreductie te bewerkstellingen in zodanige mate dat vergunningverlening weer mogelijk is en beschikbare stikstofruimte ingezet kan worden ten behoeve van bijvoorbeeld energietransitieprojecten en woningbouw, is generieke inzet van het Rijk hard nodig. Inzet van de provincie alleen zal onvoldoende zijn om bedrijven voldoende zekerheid te bieden met betrekking tot natuurvergunningverlening.”
