Door Robine Hillen
Stuk voor stuk komen de bezoekers van het VNO-NCW West Miljoenenontbijt 2023 het imposante gebouw van de Nationale Postcode Loterij binnen. Ondernemers, wethouders, de burgemeester, vandaag komt iedereen samen om ten tijde van een demissionair kabinet de gevolgen en verwachtingen rond de miljoenennota te bespreken.
Deze ochtend combineert een feest van herkenning met de ideale gelegenheid voor nieuwe ontmoetingen. Blije gezichten, bevlogen gesprekken en vele handen die worden geschud. Een warme samenkomst van mensen en een goed gevulde zaal.
“Wat fijn dat jullie in zulke groten getale aanwezig zijn bij dit Miljoenenontbijt”, opent dagvoorzitter Martijn de Greve. Ook Daniël Meis van de Nationale Postcode Loterij heet iedereen welkom in het pand waar zij via het ondernemerschap het verschil proberen te maken voor een mooier Nederland.
Scherpe keuzes en politiek leiderschap
Als eerste aan het woord is Coen Teulings, Universiteitshoogleraar en voormalig directeur CPB. “Niemand hier is geïnteresseerd in de miljoenennota, waar jullie echt in geïnteresseerd zijn is wat er de komende 4 jaar gaat gebeuren”, begint hij. “Wat mij opvalt, is dat er wordt gezegd dat we in een multicrisis zitten, terwijl ik slechts één crisis zie en dat is de klimaatcrisis.” Het oplossen van deze crisis vergt volgens Coen Teulings scherpe keuzes en politiek leiderschap. Een kabinet dat zegt ‘het is misschien niet prettig, maar dit is wat er moet gebeuren’ en een premier die dit ook duidelijk verkondigt.
Volgens Coen Teulings zijn er met de miljoenennota enorme politieke ambities geformuleerd die in de praktijk niet haalbaar zijn. Hij roept ondernemers dan ook op om zich te wapenen voor alle uitdagingen die nog komen. Van een rechtvaardige inkomensverdeling tot oplopende woonlasten in populaire regio’s en het benutten van arbeidskrachten, er zullen scherpe keuzes gemaakt moeten worden.
“Je hoeft geen Nostradamus te zijn om te begrijpen dat we een economisch roerige tijd tegemoet gaan”, stelt ook dagvoorzitter Martijn de Greve.
Stabiliteit, samenwerken en vooruitkijken
In reactie op de miljoenennota stelt burgemeester Femke Halsema dat er een redelijk nette begroting is afgeleverd. Wat haar echter verbaast, is hoeveel er over crisissen gesproken wordt. Vraagstukken over stikstof, klimaat en migratie spelen al zo lang dat er volgens haar niet meer over een crisis gesproken kan worden. Het zijn vraagstukken die urgent zijn en aandacht behoeven.
Ook kansengelijkheid en brede welvaart zijn voor Femke Halsema belangrijke onderwerpen. “Natuurlijk zit er veel rijkdom in de Randstad, overigens ook in delen van het platteland, maar het is niet zo dat als je in een andere regio opgroeit, je kansarmer bent dan in de Randstad”, stelt zij. “Amsterdam is een regio die van oudsher snel innoveert en een sterke positie heeft in de handel. Er zit veel talent in het bedrijfsleven, met een goede samenwerking ontstaan er kansen voor economische innovatie.”
Femke Halsema vervolgt dat zij zich extreem verantwoordelijk voelt voor het gebrek aan vertrouwen in de overheid. “We hebben onze inwoners niet behandeld als burgers, maar als klanten, een fout die we moeten compenseren. Dienstbaarheid en vertrouwen, dat is wat er nodig is. We moeten zorgen voor stabiliteit, samenwerking en de mogelijkheid om ver vooruit te kijken. Dit is ook voor ondernemers van groot belang.” Zo pleit Femke Halsema onder meer voor verduurzaming, het ondersteunen van het bedrijfsleven en het faciliteren van ruimte voor bedrijven om te kunnen innoveren.
Innovatief ondernemerschap
Tot slot volgt een paneldiscussie met Arthur van Dijk (commissaris van de Koning in Noord-Holland), Tanja Dik (CEO Johan Cruijff ArenA) en Erik Versnel (Coöperatief directeur Rabobank Amsterdam).
Met de vraag wat de belangrijkste onderwerpen zullen zijn voor het nieuwe kabinet, trapt Arthur van Dijk de paneldiscussie af. Hij wijt de besproken problemen aan politiek leiderschap en vraagt zich af of het kabinet durft door te pakken. “Als kabinet moet je durven beslissen”, zegt hij. “Visie is hierin allesbepalend, je neemt tenslotte niet altijd de meest populaire beslissingen.” Ondernemers hebben volgens Arthur van Dijk duidelijkheid nodig vanuit het kabinet en de Tweede Kamer. Een langetermijnvisie die voorkomt dat ze zich telkens opnieuw aan het beleid moeten aanpassen.
Tanja Dik benadrukt vooral de uitdagingen waar ondernemers mee te maken krijgen als het gaat om werkgelegenheid. Alhoewel de Johan Cruijff Arena een aantrekkelijke werkgever is, blijft het lastig om goede werknemers te vinden. “Hoe kunnen wij als ondernemers de kloof dichten? En hoe maken we werken aantrekkelijker?”, vraagt zij zich dan ook af. Eerder zag Tanja Dik hoe noodzaak aanleiding geeft tot innovatie in het ondernemerschap. Zo zorgde de coronapandemie voor een boost in samenwerking en creativiteit en resulteerden de hoge energieprijzen in het maken van economischer én duurzamer keuzes. Zij blijft dan ook graag met gemeenten en bedrijven in gesprek over samenwerking en innovatief ondernemerschap.
Erik Versnel ziet verder dat de metropool in een tweesprong terecht komt. “We moeten kiezen voor focus op economische groei of brede welvaart” stelt hij. Onderzoek naar duurzaamheid en inclusief ondernemerschap wijst uit dat de regio Amsterdam veel koplopers kent op dit gebied. “Met alle onzekerheden die er zijn in de markt is het belangrijk om te weten hoe je maximaal wendbaar kunt zijn. Daarnaast is het van belang dat ondernemers weten wat er van hen gevraagd wordt als het gaat om wetgeving rond duurzaamheid”, stelt hij.
De schouders eronder
Otto van der Harst, bestuurslid van VNO-NCW Metropoolregio Amsterdam, stelde het al vast toen hij aan het begin van de ochtend de zaal rondkeek: “Deze opkomst laat zien dat VNO-NCW West als kring van verenigingen en bedrijven bestaansrecht heeft.” Dit blijkt ook na afloop. Ondanks de onzekerheden die er zijn, lijken de aanwezigen er klaar voor om er met elkaar de schouders onder te zetten. De koffie na afloop van het ontbijt gaf de eerste aanzet voor nieuwe waardevolle contacten in deze richting.
De fotoreportage is hier te vinden (door fotograaf Bastiaan van Musscher) en een aftermovie is hier te bekijken. Ook het Noordhollands Dagblad schreef een verslag over deze bijeenkomst, te lezen via deze link.