

“De nieuwe Binckhorst is de wijk van de toekomst”, stelt de gemeente op haar website. In dit omgevingsplan wordt wonen en werken geïntegreerd en neemt de groene transitie een prominente plek in. Toch is er ook kritiek. Kees Herweijer, voorzitter van bedrijvenvereniging Binckhorst Laakhaven Fruitweg, vindt dat bedrijven te weinig ruimte krijgen in het nieuwe woningplan van de gemeente Den Haag. “De balans tussen bedrijvigheid en wonen valt weg.” De gemeente geeft op haar beurt aan dat er wel degelijk voldoende ruimte beschikbaar blijft voor bedrijvigheid.
Door Tristan van Oorschot
Vijftien jaar geleden was het industriële gebied De Binckhorst vervallen en wist niemand wat ermee gebeuren moest. Dit beeld is snel veranderd. Met de komst van de Rotterdamse baan is de Binckhorst opgebloeid en heeft het aantrekkingskracht voor wonen en werken. De gemeente laat particulieren vrij voor initiatief en dat wordt door projectontwikkelaars met beide handen aangepakt. Bovendien bevindt de Binckhorst zich in een groene transitie. Ondernemers en de gemeente werken samen om de Binckhorst te verduurzamen. Dit zijn positieve ontwikkelingen, maar Herweijer maakt zich zorgen over de woningbouw. Hij ziet het ondernemersklimaat verslechteren en de werkgelegenheid wegvallen. “De integratie van de maakindustrie en wonen blijft een lastig verhaal.”
Tegen het Algemeen Dagblad zegt hij: “De sfeer is angstig. Ik hoor regelmatig de vraag ‘Wat is de zekerheid dat ik over tien tot twintig jaar mijn bedrijf nog kan vestigen hier? Bedrijven durven niet meer te investeren en daardoor kunnen zij verpauperen.”
Ondernemer Herweijer: sceptisch
Herweijer heeft dertig jaar leiding gegeven aan Citroën Le Vélo, gevestigd op de Binckhorst. Tien jaar geleden heeft hij het bedrijf verkocht maar is nog steeds betrokken door het voorzitterschap van de bedrijvenvereniging Binckhorst Laakhaven Fruitweg. De vereniging heeft zich met succes hard gemaakt voor de Rotterdamse baan. Herweijer ziet positieve ontwikkelingen, maar is ook sceptisch: “De gemeente ziet economisch veel mogelijkheden en stimuleert bedrijvigheid. Aan de andere kant wil het 5000 woningen bouwen. Dit is een lastig pakket, aangezien wonen en werken moeilijk te combineren is.” Bewoners hebben al aangegeven last te hebben van geluid door vrachtwagens met vroege leveringen en van geur door een bakkerij. De scheidslijn is niet duidelijk: waar kan gewerkt worden en waar gewoond. “Nu laat de gemeente woningen bouwen op plekken die beter bestemd zijn voor bedrijven. De balans is weg”, constateert Herweijer.
Gemeente: sussend
Een woordvoerder van de Gemeente Den Haag, reageert: “Het uitgangspunt bij de Binckhorst is dat er ruimte blijft voor de bestaande bedrijvigheid. Daarnaast werken we in het centrum van de stad aan verdichten, waardoor mensen dicht op de voorzieningen en het openbaar vervoer zitten. Daarmee is er niet alleen ruimte voor woningbouw maar ook voor nieuwe bedrijvigheid. Daarbij kijken we vooral naar het aantal banen waar we ruimte voor maken. Ook in de Binckhorst is en blijft ruimte voor bedrijven, vooral in het deel tussen de Binckhorstlaan en de A12.”
VNO-directeur Mooren: onrust
Bert Mooren, directeur van ondernemersorganisatie VNO-NCW West, begrijpt de onrust onder ondernemers op de Binckhorst: “In heel Zuid-Holland bestaan voor tientallen bedrijfsterreinen plannen voor transformatie, vooral naar woningbouwlocaties. VNO-NCW West vindt dat de woningbouwtrein eenzijdig doordendert en de gemeente te lichtzinnig omgaat met de belangen van de maakindustrie en de werkgelegenheid. De bedrijven op de Binckhorst hebben de afgelopen twintig jaar last gehad van een onduidelijke beleidskoers voor de ontwikkeling van het gebied. Nu de gemeente de Binckhorst heeft aangewezen als een locatie waar zowel gewoond als gewerkt kan worden, vragen we garanties voor de bedrijvigheid in de toekomst. Worden bedrijven ingesloten door woontorens, dan gaat dat problemen opleveren. Deze bedrijven zijn belangrijk voor de economie en de arbeidsmarkt van Den Haag en zij hebben ook het recht om te zeggen: ‘Wij willen blijven en mogelijk uitbreiden’.”
Mobiliteitsmakelaar Astrid Homan: uitdaging
De gedeeltelijke overgang van werk naar wonen brengt ook uitdagingen voor de mobiliteit met zich mee. Astrid Homan, Mobiliteitsmakelaar: De ligging van de Binckhorst lijkt ideaal met twee stations en een snelweg in de buurt. En er is zelfs de mogelijkheid om met de boot het gebied te bedienen. Projectontwikkelaars zien die kansen ook. Woningbouw brengt wel voorwaarden met zich mee, zoals een minimaal aantal parkeerplaatsen. Omdat het veelal gaat om omvormen van bestaande panden, is dat uitdagend en kostbaar. De vraag is ook of het toekomstbestendig is. Door de gunstige ligging en de ontwikkeling naar andere vervoersmodaliteiten dan de auto, zijn lege parkeerplaatsen ook niet ondenkbaar. De ontwikkelaars zoeken daarom naar de ruimte binnen de regels: minder parkeren, meer deelmobiliteit.”
Homan legt uit dat de gemeente ook inzet op het interesseren van bewoners voor andere vervoersmiddelen dan de auto. “De gemeente investeert in op voet- en fietspaden, smart mobility en mogelijk zelfrijdend vervoer. Een auto, fiets of scooter is dan geen eigendom, maar wordt gedeeld.” De vraag is of de nieuwe bewoners hierin meegaan of toch liever een eigen auto voor deur hebben staan. Homan ziet de onzekerheid als een uitdaging: “Dit project is ontzettend spannend. Het kan namelijk alle kanten op, maar als we krachten bundelen, maken we goede kans van slagen”.
Groene transitie
Alle betrokken partijen zijn positief gestemd over de samenwerking voor de groene transitie van het bedrijventerrein. De gemeente heeft een projectleider ‘Energietransitie’ voor de Binckhorst aangesteld. Samen met alle belanghebbenden in het gebied werkt hij aan een energieontwerp voor de toekomst. Vijftien jaar geleden al is er een warmtenet aangelegd, maar hierop zijn nog weinig bedrijven aangesloten. Sluit je in de toekomst meer bedrijven en woningen aan, kan de warmteproductie van bedrijven worden gebruikt voor de verwarming van woningen.
Verder is er een visie voor het Waterfront Park langs de Trekvliet in de maak, waarbij land gereserveerd wordt voor groen, water en recreatie. De bedrijvenvereniging stimuleert ondernemers te investeren in zonnepanelen en dubbelglas. Samen met de gemeente worden per bedrijf energiescans uitgevoerd om te kijken waar verbeteringen mogelijk zijn. “Het zijn grote investeringen, maar die worden over een aantal jaar rendabel. De transitie komt nu echt op gang”, vertelt Herweijer trots.
Aan het initiatief van de provincie en de universiteiten (ACCEZ) om de Binckhorst te verduurzamen, werkt VNO-NCW West actief mee. De ontwikkeling naar een circulaire economie en de energietransitie moet volop gestimuleerd worden. VNO-NCW West ondersteunt daarbij de bedrijvenvereniging.
Lees hier de blog van de voorzitter van VNO-NCW Den Haag over de Binckhorst.