De NAVO-Top en de uitbreiding van de Nederlandse defensie-industrie

Met deelname van 8500 delegatieleden en vertegenwoordigers uit 32 landen is de NAVO-top op 24 en 25 juni 2025 de grootste top ooit in Nederland. Een veranderend geopolitiek landschap brengt risico’s met zich mee voor ondernemers, maar biedt tegelijkertijd ook kansen. Tijdens de bijeenkomst op 2 april in het World Forum Den Haag, georganiseerd door VNO-NCW West, de Rabobank en de Gemeente Den Haag, verkenden we deze uitdagingen en mogelijkheden voor het bedrijfsleven.
Onder leiding van moderator Inge Bryan, security-expert en lid van het Curatorium VNO-NCW, startte de middag met een overzicht van het programma:

Welkomstwoord door Saskia Bruines, wethouder gemeente Den Haag
Presentaties van:
- Z.E. Thijs van der Plas, Permanent Vertegenwoordiger van Nederland bij de NAVO
- Michiel Middendorf, Directeur World Expo Den Haag
- Vincent Maagdenberg, Chief Risk Officer Rabobank
- Danny Tinga, Partner Resilience, Crisis & Reputation Deloitte
Panelgesprek met:
- Wibe van der Linden, Contactpersoon voor de nationale defensie-industrie bij de Permanent Vertegenwoordiging bij de NAVO
- Marit Andersen, Manager Platform Veilig Ondernemen Den Haag
- Allard Kernkamp, Head of business development Human & Organisational Effectiness TNO
- Sabine Gielens, Beleidssecretaris economische weerbaarheid VNO-NCW

Saskia Bruines, Wethouder Gemeente Den Haag
‘In een veranderend politiek landschap is weerbaarheid belangrijker dan ooit.’

De wethouder verwelkomde de ondernemers in Den Haag, stad van vrede en recht, maar ook steeds meer een stad van cybersecurity en weerbaarheid. Ze blikte terug op de succesvolle organisatie van de Nuclear Security Summit tien jaar geleden, een event dat heeft bijgedragen aan het toewijzen van de NAVO-top dit jaar.

Bruines illustreerde de actuele veiligheidsuitdagingen met een concreet voorbeeld: in het afgelopen jaar vlogen er 12.000 drones boven Den Haag, ook in no-fly-zones. Hoe handhaaf je dit en hoe onderscheid je een bedreiging van een hobbyist? Ze onderstreepte dat weerbaarheid niet alleen over risico’s gaat, maar ook kansen biedt.

Z.E. Thijs van der Plas, Permanent Vertegenwoordiger bij de NAVO
De ambassadeur schetste een scherp beeld van de huidige situatie in Oekraïne en de impact ervan op de NAVO-top.
‘Al drie jaar lang woedt er een verwoestende oorlog in het Oosten. In het eerste kwartaal van dit jaar zijn er meer dan 100.000 slachtoffers gevallen. De situatie is ernstiger dan velen denken.’

Van der Plas benadrukte dat zonder veiligheid er geen economie is. Nederland speelt een leidende rol in de steun aan Oekraïne. Belangrijke prioriteiten van de NAVO-top in Den Haag zijn:

De nieuwe uitgavenorm voor defensie
De versterking van de nationale defensie-industrie

De ambassadeur wees op de kansen voor Nederlandse bedrijven in de defensiesector. Veel van deze bedrijven zijn mkb’ers gespecialiseerd in componenten, cyber- en spacetechnologie. Hij sloot af met een uitnodiging: ‘Heeft u een idee? Wees welkom in Brussel!’

Michiel Middendorf, Algemeen Directeur World Forum Den Haag
Middendorf gaf inzicht in de immense organisatie achter de grootste top ooit in Nederland. Het World Forum speelt niet alleen een rol als facilitator, maar ook als verbinder tussen het bedrijfsleven, kennisinstituten en de overheid.

Hij benadrukte waarom Den Haag een logische keuze is voor de top: de stad is een internationaal knooppunt voor vrede en recht, goed bereikbaar en biedt voldoende capaciteit voor de 8500 delegatieleden. ‘Het wordt schakelen, maar het World Forum en Den Haag zijn er klaar voor.’

Vincent Maagdenberg, Chief Risk Officer Rabobank

‘Weerbaarheid is geen optie meer, het is noodzaak.’

We leven in de meest onzekere geopolitieke situatie in 40 jaar. Hoewel risico’s toenemen, ontstaan er ook kansen. Nederland is een open en digitaal, maar daardoor kwetsbaar land. Zonder publiek-private samenwerking is verdediging incompleet. Banken spelen hierineen sleutelrol.

Rabobank heeft weerbaarheid als strategisch thema omarmd en wil ondernemers ondersteunen met inzichten uit hun grote researchafdeling. Uit onderzoek blijkt dat grote bedrijven al proactief risico’s afdekken, terwijl kleinere bedrijven achterblijven. Het vergroten van weerbaarheid vereist gerichte maatregelen tegen dreigingen als cybercriminaliteit, elektriciteitstekorten en geopolitieke instabiliteit.

Danny Tinga, Partner Resilience, Crisis & Reputation Deloitte

‘Opereren onder druk is te trainen.’

Tinga benadrukte dat weerbaarheid niet alleen over risico’s gaat, maar over voorbereiding. Weerbaarheid trainen op basis van scenario’s voorspellen is lastig omdat het nooit overeen gaat komen met de realiteit, maar je kunt trainen op opereren onder druk. Drie cruciale vragen helpen organisaties hierbij:

Wat moet ik minimaal kunnen leveren?
Wat heb ik daarvoor nodig?
Hoe opereer ik onder druk?

Panelgesprek – Risico’s en kansen voor ondernemers

‘Het Nederlandse mkb is de oplossing!’

Tijdens het panelgesprek werd de kernboodschap van de middag nog eens onderstreept: de uitbreiding van de defensie-industrie biedt niet alleen uitdagingen, maar ook kansen.

Sabine Gielens (VNO-NCW) benadrukte dat weerbaarheid een nieuwe pijler binnen VNO-NCW is. De organisatie onderzoekt de behoeften van ondernemers op dit gebied. Marit Andersen (Platform Veilig Ondernemen Den Haag) voegde toe dat publiek-private samenwerking essentieel is.

Een concreet voorbeeld van nieuwe samenwerking is de recente overeenkomst tussen VDL en Defensie. Met een verhoogd defensiebudget ontstaan er meer zakelijke kansen.

Volgens Allard Kernkamp (TNO) liggen de prioriteiten bij automatisering, quantumtechnologie en radarontwikkeling – domeinen waarin Nederland kan excelleren.

Wibe van der Linden (NAVO) sloot af met een duidelijke boodschap: ‘Het mkb is de oplossing!’ De overheid heeft de Nederlandse industrie nodig. Publiek-private samenwerking is essentieel om verder te komen. Nederland heeft sterke nichebedrijven die een cruciale rol kunnen spelen in de defensie-industrie.

Afsluiting: Bundel en deel je kennis
Moderator Inge Bryan sloot de middag af met een oproep aan ondernemers: ‘Bundel en deel je kennis om samen sterker te staan.’

Met deze boodschap begon het netwerken. De bijeenkomst heeft duidelijk gemaakt dat geopolitieke veranderingen niet alleen risico’s, maar ook kansen bieden. De grote opkomst van meer dan 150 deelnemers toont het belang van dit onderwerp voor Nederlandse ondernemers. VNO-NCW West zal zich hier blijvend voor inzetten.

We willen graag onze partners nogmaals danken voor het mogelijk maken van dit evenement: