De gemeente Den Haag heeft ambitieuze plannen met het centrum van Den Haag. Maar ondernemers betwijfelen of deze voor het bedrijfsleven aantrekkelijk genoeg zijn.
Door Annemarie van Oorschot
De discussieclub van VNO-NCW Den Haag zoekt meer diepgang. “We willen in gesprek met elkaar en met bestuurders over een maatschappelijk vraagstuk, ideeën en ervaringen uitwisselen en komen tot creatieve oplossingen”, zegt voorzitter Rud Kuiper. Tijdens de huiskamerbijeenkomst op 26 maart aan de Daal en Bergselaan in Den Haag slaagt deze opzet ten volle. Dertien ondernemers en directeuren gaan open in discussie met de speciale gast van die avond, wethouder Boudewijn Revis van Stadsontwikkeling, Wonen en Scheveningen. Hoofdonderwerp is de ontwikkeling van gebied rondom de stations Centraal, Hollands Spoor en Laan van NOI. De gemeente heeft ambitieuze plannen met dit zogenaamde Central Innovation District (CID), waar wonen, werken en recreëren geïntegreerd moeten worden. Het gebied is door de multimodale vervoersmogelijkheden aantrekkelijk: rails, water, weg, alle infrastructuur is ruim voldoende voor handen. Ook de aanwezigheid van allerlei instellingen geeft het gebied allure. Overheid (zowel stadhuis als ministeries), bedrijven, creatieve start ups, kennisinstellingen (Universiteiten Leiden en Delft en Hogescholen) en culturele topvoorzieningen (zoals Danstheater, Residentieorkest en Conservatorium) versterken elkaar.
Uitdaging
In dit gebied wil Revis ruimte bieden aan 40.000 extra inwoners (een verdubbeling van het huidige aantal) en 25.000 nieuwe banen. Geen plek kan er met deze aantallen onbenut blijven. “We verwachten de komende 20 jaar 100.000 nieuwe inwoners in Den Haag”, zegt hij. “De woningbouwopgave is een grote uitdaging. Toch ben ik blij wethouder te zijn van een groeigemeente. Groei biedt kansen op een betere samenleving waarin iedereen mee kan doen, op nieuwe banen, op innovatieve oplossingen in de stadsontwikkeling en mobiliteit. Krimpgebieden hebben pas echt een probleem.”
Lint of plintIn het CID wordt hoogbouw gepland, ook boven de stations. Deze nieuwe woningen zijn bedoeld voor met name jonge mensen en mensen waarvan de kinderen het huis uit zijn. Als de laatste groep naar het stadscentrum verhuist uit de Haagse laagbouwwijken met speelruimte en groenvoorzieningen, ontstaat er daar weer ruimte voor gezinnen met kinderen. Zo hoopt Revis doorstroming op gang te brengen.
In het CID wordt voor alle prijsklassen gebouwd: 30 procent is sociale woningbouw, 20 procent middenklasse en de rest vrije woningbouw. Onder de nieuwe en bestaande woontorens en kantoren wordt ruimte vrijgemaakt voor bedrijven. In vaktermen: plintbebouwing. Revis maakt zich over deze ontwikkeling zorgen: “Er is te weinig belangstelling van bedrijven voor deze ruimtes, terwijl zij juist voor werk kunnen zorgen voor de nieuwe bewoners.” Er ontstaat een levendige discussie over hoe dit komt. De leden van de discussieclub spreken over lint- in plaats van plintbebouwing. “Ondernemers, en zeker innovatieve starters, willen met veel bedrijven in één pand zitten en niet in de lange slinger naast elkaar”, zegt een van hen. Een ander wijst op de angst voor klachten van de bewoners. Met name op de Binckhorst zijn de bedrijven onzeker over hun toekomst door de geplande woningbouw. De maakindustrie die daar zit maakt nu eenmaal lawaai of verspreidt geur. Tot slot is er het parkeerprobleem. Volgens Revis is het in de toekomst, met 640.000 inwoners, niet meer mogelijk om iedereen een parkeerplaats voor de deur te geven, maar bedrijven die afhankelijk zijn van hun bestelbusjes kunnen niet zonder.
BrainstormEen ondernemer geeft aan dat bedrijven behoefte hebben aan flexibele ruimte. Als ze veel omzet draaien hebben ze meer vierkante meters nodig dan als het even wat minder gaat. Elders in het land wordt geëxperimenteerd met wekelijkse huur van variabele vierkante meters in een bedrijfsverzamelgebouw. Revis vindt het interessant om dit soort nieuwe concepten te verkennen. Ook de suggestie om in CID ondernemers een aantal appartementen boven hun bedrijfspand aan te bieden, die zij dan beschikbaar kunnen stellen aan hun medewerkers, vindt hij de moeite waard om nader te onderzoeken. Kuiper overweegt om met leden van de discussiegroep een keer uitgebreid te brainstormen over oplossingen voor de stadsontwikkeling. Revis wil de ondernemers daarna graag ontvangen op het stadhuis om die oplossingen te bespreken. www.ciddenhaag.nl
Bekijk de fotoreportage