#MO22 Den Haag: Ondernemers moeten de verbinding maken

In de volle zaal van het Kurhaus begint zich een rij voor de koffie af te tekenen. “Zal je net zien dat de koffie op is als wij aan de beurt zijn. Net als bij de Miljoenennota,” grapt een advocaat die niettemin netjes achteraan sluit. Op initiatief van VNO-NCW Den Haag is er een groot ‘Miljoenenontbijt’ voor ondernemers georganiseerd in het Kurhaus.

Door Hester Jansen

Fotoreportage

De opvattingen van ondernemers over de boodschappen uit de Troonrede en de Miljoenennota zijn enigszins negatief, maar er is een flinke dosis realisme. “De problemen waar de overheid voor staat, zijn ook immens.”

“Als je hier binnenkomt, dan bruist het!”, begint Jacco Vonhof zijn verhaal voor zijn vroege ondernemerspubliek. “Dat het bruist is logisch, want ondernemers zijn nu eenmaal ‘dwangmatig positief’. Gegniffel in de zaal. Daarna vervolgt Vonhof zijn verhaal met de opmerking dat verbinding nodig is in een sterk gepolariseerde samenleving. “Het heeft geen zin om te jij-bakken en naar elkaar te wijzen. Het doet mij pijn om te zien dat er mensen langs de route boe staan te roepen naar de koning. Alleen met sterke middenpartijen kunnen we tot afspraken met elkaar komen.”

Netto-netto-loonsverhoging
Een mkb-vriendelijk kabinet was de hoop die Jacco Vonhof bij het aantreden van de regering had. “Maar op 1 oktober gaat voor veel ondernemers de terugbetaling van de coronasteun beginnen. Ik geef het je te doen in deze tijd.” En dan wordt er voortdurend gesproken over forse loonsverhogingen voor personeel. Vonhof: “Waarom kunnen we onze mensen niet een netto-netto-loonsverhoging geven? Van elke euro loonsverhoging komt 70 cent weer terug in de staatskas. Er zijn Kamerleden die ik dat nog moet uitleggen. Als een ondernemer dan iets wilt doen om de gestegen energierekening te compenseren, reken maar uit hoeveel je dat dan kost!”

Beoogd wethouder Arjen Kapteijns (GroenLinks) ziet zichzelf niet zozeer als ‘dwangmatig positief’; hij voelt vooral de morele plicht om optimistisch te blijven in een lastige tijd. “We kunnen het ons niet permitteren om niets te doen, we zijn het aan onze kinderen verplicht.” Na de portefeuille Sociale Zaken, waar hij veel met coronasteun te maken had, heeft hij in het nieuwe Haagse college de portefeuille ‘Duurzaamheid’ gekregen.

Nu profiteert de ondernemer die voorop loopt met elektrificatie nog nauwelijks van het verschil in prijs tussen gas en elektriciteit, maar Kapteijns verwacht dat dat snel kan veranderen. “De prijzen voor gas en elektriciteit kunnen binnenkort best losgekoppeld worden, ik zie dat wel gebeuren.” In de volgende collegetermijn wil Kapteijns zich vooral inzetten om bedrijfspanden en bedrijven te helpen verduurzamen. “Daar zitten ook de kansen voor nieuwe werkgelegenheid.”

Visies bij de koffie
Bij de netwerk-koffie blikt de eigenaar van een marketingbureau Marlou van Gennep, terug op de Troonrede. “Willem-Alexander zei dat het land verdeeld is en dat we elkaar moeten vasthouden. Dat sprak me aan.” Ven Gennep helpt mensen uit de creatieve sector met hun marketing en ze ziet dat vooral kunstenaars het lastig hebben. “Ze hebben vaak een atelierruimte, maar met de huidige energiekosten blijft er weinig over om van te leven.”

Jeroen Duijvestein van BAM ziet de crisis ook, maar hij vraagt zich af of het wel de oplossing is om er weer een sloot geld tegenaan te gooien. “Als BAM zijn wij onderdeel van elk maatschappelijk onderwerp, of dat nu de woningmarkt is, de energietransitie, verduurzaming, circulariteit. Ik ben heel erg benieuwd hoe de regering het gaat organiseren dat het geld op de goede plek terecht komt.” Wat is dan ‘de goede plek’ volgens hem? Duijvestein: “We wonen toch in Nederland, we zullen daarover in gesprek met elkaar moeten gaan. Wat is de samenleving die we willen zijn? Wat zijn de waarden? Het is moeilijk om je kop boven het maaiveld uit te steken als je een idee hebt, want je wordt meteen kaltgestellt. Elk rafelrandje aan je plan wordt gebruikt om je plan uit elkaar te trekken.”

Financieel adviseur Arjan Baaijens wil wel een voorzet doen voor een nieuwe samenleving en nieuwe waarden die daarbij horen. “Er is te weinig aandacht voor de échte problemen waarvoor we staan: de transitie naar een echt duurzame samenleving. We schipperen nu tussen allerlei crises, maar waar het werkelijk omgaat wordt omhuld door mist. Neem de stikstofcrisis, dat is slechts een afgeleide van de uitputting van de bodem waarop we staan.” Voor een integrale aanpak moeten ondernemers volgens Baaijens helemaal niet naar de politiek kijken: “Dat zijn allemaal kortetermijnbelangen. Ik kijk vooral naar de ondernemersclubs: waar blijft het sociale bedrijf, waar blijven de burgerbewegingen? Wat mij betreft moet het daar vandaan komen.”