Met deelname van 8500 delegatieleden en vertegenwoordigers uit 32 landen is de NAVO-top op 24 en 25 juni 2025 de grootste top ooit in Nederland. Een veranderend geopolitiek landschap brengt risico’s met zich mee voor ondernemers, maar biedt tegelijkertijd ook kansen. Tijdens de bijeenkomst op 2 april in het World Forum Den Haag, georganiseerd door VNO-NCW West, de Rabobank en de Gemeente Den Haag, verkenden we deze uitdagingen en mogelijkheden voor het bedrijfsleven.
Onder leiding van moderator Inge Bryan, security-expert en lid van het Curatorium VNO-NCW, startte de middag met een overzicht van het programma:

• Welkomstwoord door Saskia Bruines, wethouder gemeente Den Haag
• Presentaties van:
  • Z.E. Thijs van der Plas, Permanent Vertegenwoordiger van Nederland bij de NAVO
  • Michiel Middendorf, Directeur World Expo Den Haag
  • Vincent Maagdenberg, Chief Risk Officer Rabobank
  • Danny Tinga, Partner Resilience, Crisis & Reputation Deloitte
• Panelgesprek met:
  • Wibe van der Linden, Contactpersoon voor de nationale defensie-industrie bij de Permanent Vertegenwoordiging bij de NAVO
  • Marit Andersen, Manager Platform Veilig Ondernemen Den Haag
  • Allard Kernkamp, Head of business development Human & Organisational Effectiness TNO
  • Sabine Gielens, Beleidssecretaris economische weerbaarheid VNO-NCW

Saskia Bruines, Wethouder Gemeente Den Haag
‘In een veranderend politiek landschap is weerbaarheid belangrijker dan ooit.’

De wethouder verwelkomde de ondernemers in Den Haag, stad van vrede en recht, maar ook steeds meer een stad van cybersecurity en weerbaarheid. Ze blikte terug op de succesvolle organisatie van de Nuclear Security Summit tien jaar geleden, een event dat heeft bijgedragen aan het toewijzen van de NAVO-top dit jaar.

Bruines illustreerde de actuele veiligheidsuitdagingen met een concreet voorbeeld: in het afgelopen jaar vlogen er 12.000 drones boven Den Haag, ook in no-fly-zones. Hoe handhaaf je dit en hoe onderscheid je een bedreiging van een hobbyist? Ze onderstreepte dat weerbaarheid niet alleen over risico’s gaat, maar ook kansen biedt.

Z.E. Thijs van der Plas, Permanent Vertegenwoordiger bij de NAVO
De ambassadeur schetste een scherp beeld van de huidige situatie in Oekraïne en de impact ervan op de NAVO-top.
‘Al drie jaar lang woedt er een verwoestende oorlog in het Oosten. In het eerste kwartaal van dit jaar zijn er meer dan 100.000 slachtoffers gevallen. De situatie is ernstiger dan velen denken.’

Van der Plas benadrukte dat zonder veiligheid er geen economie is. Nederland speelt een leidende rol in de steun aan Oekraïne. Belangrijke prioriteiten van de NAVO-top in Den Haag zijn:

• De nieuwe uitgavenorm voor defensie
• De versterking van de nationale defensie-industrie

De ambassadeur wees op de kansen voor Nederlandse bedrijven in de defensiesector. Veel van deze bedrijven zijn mkb’ers gespecialiseerd in componenten, cyber- en spacetechnologie. Hij sloot af met een uitnodiging: ‘Heeft u een idee? Wees welkom in Brussel!’

Michiel Middendorf, Algemeen Directeur World Forum Den Haag
Middendorf gaf inzicht in de immense organisatie achter de grootste top ooit in Nederland. Het World Forum speelt niet alleen een rol als facilitator, maar ook als verbinder tussen het bedrijfsleven, kennisinstituten en de overheid.

Hij benadrukte waarom Den Haag een logische keuze is voor de top: de stad is een internationaal knooppunt voor vrede en recht, goed bereikbaar en biedt voldoende capaciteit voor de 8500 delegatieleden. ‘Het wordt schakelen, maar het World Forum en Den Haag zijn er klaar voor.’

Vincent Maagdenberg, Chief Risk Officer Rabobank

‘Weerbaarheid is geen optie meer, het is noodzaak.’

We leven in de meest onzekere geopolitieke situatie in 40 jaar. Hoewel risico’s toenemen, ontstaan er ook kansen. Nederland is een open en digitaal, maar daardoor kwetsbaar land. Zonder publiek-private samenwerking is verdediging incompleet. Banken spelen hierineen sleutelrol.

Rabobank heeft weerbaarheid als strategisch thema omarmd en wil ondernemers ondersteunen met inzichten uit hun grote researchafdeling. Uit onderzoek blijkt dat grote bedrijven al proactief risico’s afdekken, terwijl kleinere bedrijven achterblijven. Het vergroten van weerbaarheid vereist gerichte maatregelen tegen dreigingen als cybercriminaliteit, elektriciteitstekorten en geopolitieke instabiliteit.

Danny Tinga, Partner Resilience, Crisis & Reputation Deloitte

‘Opereren onder druk is te trainen.’

Tinga benadrukte dat weerbaarheid niet alleen over risico’s gaat, maar over voorbereiding. Weerbaarheid trainen op basis van scenario’s voorspellen is lastig omdat het nooit overeen gaat komen met de realiteit, maar je kunt trainen op opereren onder druk. Drie cruciale vragen helpen organisaties hierbij:

1. Wat moet ik minimaal kunnen leveren?
2. Wat heb ik daarvoor nodig?
3. Hoe opereer ik onder druk?

Panelgesprek – Risico’s en kansen voor ondernemers

‘Het Nederlandse mkb is de oplossing!’

Tijdens het panelgesprek werd de kernboodschap van de middag nog eens onderstreept: de uitbreiding van de defensie-industrie biedt niet alleen uitdagingen, maar ook kansen.

Sabine Gielens (VNO-NCW) benadrukte dat weerbaarheid een nieuwe pijler binnen VNO-NCW is. De organisatie onderzoekt de behoeften van ondernemers op dit gebied. Marit Andersen (Platform Veilig Ondernemen Den Haag) voegde toe dat publiek-private samenwerking essentieel is.

Een concreet voorbeeld van nieuwe samenwerking is de recente overeenkomst tussen VDL en Defensie. Met een verhoogd defensiebudget ontstaan er meer zakelijke kansen.

Volgens Allard Kernkamp (TNO) liggen de prioriteiten bij automatisering, quantumtechnologie en radarontwikkeling – domeinen waarin Nederland kan excelleren.

Wibe van der Linden (NAVO) sloot af met een duidelijke boodschap: ‘Het mkb is de oplossing!’ De overheid heeft de Nederlandse industrie nodig. Publiek-private samenwerking is essentieel om verder te komen. Nederland heeft sterke nichebedrijven die een cruciale rol kunnen spelen in de defensie-industrie.

Afsluiting: Bundel en deel je kennis
Moderator Inge Bryan sloot de middag af met een oproep aan ondernemers: ‘Bundel en deel je kennis om samen sterker te staan.’

Met deze boodschap begon het netwerken. De bijeenkomst heeft duidelijk gemaakt dat geopolitieke veranderingen niet alleen risico’s, maar ook kansen bieden. De grote opkomst van meer dan 150 deelnemers toont het belang van dit onderwerp voor Nederlandse ondernemers. VNO-NCW West zal zich hier blijvend voor inzetten.

We willen graag onze partners nogmaals danken voor het mogelijk maken van dit evenement:

• Gemeente Den Haag
• Rabobank
• World Forum Den Haag

Alle foto’s zijn te zien via deze link.

Verder lezen over dit onderwerp? 

Voor veiliger Nederland is Defport stap in de goede richting

Versterken weerbaarheid vraagt om gestructureerde versterking met bedrijfsleven

Op donderdag 20 maart organiseerden VNO-NCW West en Koninklijke Bouwend Nederland – Regio Randstad Zuid een bijeenkomst over de ruimtelijke kansen in Zuid-Holland. Ondanks de mooie lentemiddag kwamen vele aanwezigen naar het Bouwhuis in Zoetermeer om over dit onderwerp te spreken. Hessel Heins-Wunderle van Bouwend Nederland trad op als gastheer en gaf na de opening het woord aan Wim Eringfeld. Wim is directeur van Stec Groep, een bedrijf dat advies geeft over ruimte voor wonen, werken en winkelen aan overheden en maatschappelijke organisaties in heel het land. “Zuid-Holland is goed voor een vijfde deel van de Nederlandse economie, maar er zijn grote opgaven de komende decennia. Denk aan de demografie, geopolitiek, energietransitie, ruimtetekort en water- en bodemkwaliteit.” Ook is er onrust op de bedrijventerreinenmarkt en investeringsonzekerheid. “Bestaande ruimte moet beter benut worden, omdat het huidige aanbod niet toereikend is voor de vraag naar ruimte”, aldus Wim.

Na deze inleiding volgde een gesprek met als panelleden Gijs van der Helm, directeur VanderHelm Bedrijven en voorzitter VNO-NCW Oostland, Nicole Bezuijen-Dierdorp, domeindirecteur bestuur en omgeving Provincie Zuid-Holland, Rogier Krabbendam, directeur public affairs VNO-NCW West, Yvonne van der Hulst, directeur Van der Hulst Bouwbedrijf en Ton Jonker, domeindirecteur Economie van Provincie Zuid-Holland. Zij discussieerden over stellingen die ingaan op de rol van zowel provincie en gemeenten als het bedrijfsleven in de zoektocht naar ruimte. “Er ligt een taak bij gemeenten om duidelijk te maken dat er ruimte voor werk nodig is, maar het bedrijfsleven moet de beschikbare ruimte zo goed mogelijk gebruiken”, zo vond de provinciale vertegenwoordiging. Het bedrijfsleven vond dan weer dat de provincie een visie moet ontwikkelen op welke woningen en bedrijven op welke plekken geplaatst kunnen worden. Na nog enkele vragen uit de zaal was er natuurlijk ruimte om tijdens de borrel nog even na te praten over de onderwerpen van deze middag.

“De circulaire economie biedt enorme kansen voor ondernemers. Door innovatie en samenwerking bouwen we aan een veerkrachtiger bedrijfsleven”, aldus wethouder Economie, Robert Simons. Hij zei dit tijdens het eerste Rotterdamse Ondernemersontbijt van 2025 die in het teken stond van circulair ondernemerschap en de toekomst van het midden- en kleinbedrijf (MKB). Tijdens een drukbezochte ontbijtbijeenkomst in BlueCity kwamen ruim 130 ondernemers, beleidsmakers en experts samen om de nieuwste inzichten te delen over circulair ondernemen en de strategische autonomie van Rotterdamse bedrijven.

Dagvoorzitter Sabine Biesheuvel, directeur en mede-oprichter van BlueCity, opende het event met een inspirerend welkomstwoord over de rol van circulaire economie in de toekomst van het Rotterdamse bedrijfsleven. “Ondernemers die nu inspelen op circulaire modellen, creëren niet alleen duurzaam succes, maar versterken ook hun concurrentiepositie,” benadrukte Biesheuvel.

Foto: Mirjam Lems

Presentatie: De staat van het Rotterdamse MKB
De bijeenkomst stond in het teken van de presentatie van het rapport ‘Staat van het lokaal MKB’, opgesteld door het Erasmus Centre for Entrepreneurship, in samenwerking met de gemeente Rotterdam en Hogeschool Rotterdam. Leonardo Fuligni (ECE) presenteerde de belangrijkste bevindingen, waaronder de groeiende rol van micro-ondernemingen, de impact van de energietransitie en de kansen binnen circulaire bedrijfsmodellen.

Foto: Mirjam Lems

Wethouder Robert Simons onderstreepte in zijn bijdrage waarom Rotterdam koploper wil worden op het gebied van circulair ondernemen. “De transitie naar een circulaire economie biedt enorme kansen voor ondernemers. Door innovaties en samenwerking stimuleren we een robuuster en veerkrachtiger MKB,” aldus Simons.

Foto: Mirjam Lems

Ondertekening met Stichting Ondernemersbelangen Rotterdam
Tijdens het eerste officiële Rotterdamse Ondernemersontbijt van 2025 in BlueCity, heeft Stichting Ondernemersbelangen Rotterdam een samenwerkingsovereenkomst getekend met VNO-NCW Regio Rotterdam, MKB Rotterdam Rijnmond en de gemeente Rotterdam. Met deze samenwerking wordt het Ondernemersontbijt verder geprofessionaliseerd en uitgebouwd tot een vast ontmoetingsmoment voor de Rotterdamse ondernemersgemeenschap. Op het podium stonden Diederik van Dommelen en Robert Schwartz namens Stichting Ondernemersbelangen Rotterdam, Tessa Langerijs (directeur VNO-NCW West/Regio Rotterdam), Yvette Huismans (MKB Rotterdam Rijnmond) en wethouder Robert Simons van de gemeente Rotterdam. Het Regiehuis zal de organisatie op zich nemen voor de komende vijf jaar van deze Rotterdamse Ondernemersontbijten.

Circulaire businessmodellen als groeimotor
Steven van Eijck, speciaal gezant Circulaire Economie, ging dieper in op de voordelen van circulaire businessmodellen en de ondersteuning die ondernemers kunnen verwachten. “Een circulaire aanpak is niet alleen goed voor het milieu, maar ook een strategische zet die bedrijven duurzamer en winstgevender maakt,” stelde Van Eijck.

Praktijkvoorbeelden kwamen van René Bunnik van Houweling Group, die twee concrete casussen deelde over hoe circulaire strategieën direct hebben geleid tot financieel en ecologisch rendement. Deze praktijkverhalen toonden aan dat circulair ondernemen niet alleen een toekomstvisie is, maar nu al loont.

Foto: Mirjam Lems

Netwerken en verdieping
Na de presentaties kregen de aanwezigen de kans om tijdens een uitgebreid netwerkontbijt verder in gesprek te gaan over de gedeelde inzichten en kansen. Ondernemers, beleidsmakers en kennisinstellingen vonden elkaar in discussies over samenwerking en financiering voor circulaire projecten.

Met een sterke opkomst en inspirerende discussies heeft dit evenement wederom bevestigd dat Rotterdam voorop loopt in de transitie naar een circulaire economie. De gepresenteerde inzichten en voorbeelden uit de praktijk bieden ondernemers concrete handvatten om circulaire kansen te benutten en hun bedrijf toekomstbestendig te maken.

Naadloos sluit de Kunsthallezing van Marlies Dekkers aan op de tentoonstelling DIVA in de Kunsthal. De jaarlijkse lezing gaat dit jaar over vrouwelijk ondernemerschap en feminisme, terwijl DIVA de vrouwelijke creativiteit en het grensverleggende vermogen eert.

Foto’s door Mirjam Lems

Marianne Splint, algemeen directeur Kunsthal Rotterdam:
“We zijn een echt Rotterdams instituut, divers, verrassend en tentoonstellingen van hoge kwaliteit voor een groot publiek. We zijn blij met 300.000 bezoekers per jaar. Ondanks ons grote eigen verdienmodel, hebben we ook partnerschappen nodig, zoals gemeente Rotterdam en daarbij zijn ook ondernemers cruciaal.”

Mai Elmar, voorzitter VNO-NCW regio Rotterdam:
“Creativiteit heeft alles met ondernemerschap te maken. Hard werken – ondernemen – is mooi, geeft inspiratie en kan ons ver brengen. De kracht ervan is om lef te tonen en leiding te nemen daar zit ook kwetsbaarheid én kracht in. Beide elementen vinden we terug in de prachtige tentoonstelling over Diva’s en Divo’s. Het heeft te maken met kunst, creativiteit, ondernemerschap, doorzettingsvermogen en kwetsbaarheid. Kunst en cultuur is belangrijker dan ooit. Creativiteit, het anders dan anders durven denken, zou weleens in samenwerking tot goede oplossingen kunnen leiden. En die zijn broodnodig. We moeten realistisch zijn en zien dat er veel inzet en samenwerking nodig is om verder te komen. Samenwerken is een werkwoord. Laten we elkaar in die kracht nog beter vinden.”

Marlies Dekkers, succesvolle ondernemer en ontwerper. Ze ontwerpt al 32 jaar vernieuwende lingerie en badmode voor en door de vrouw:
“Mijn werk gaat over diva’s, mijn motto en oproep aan vrouwen was en is: ‘Dare to dream, dare to grow, dare to be’ met als doel om vrouwen met meer zelfvertrouwen naar zichzelf te laten kijken. Evenwel, ben ik nu een vrouw in de war en dat licht ik graag zo toe. Mijn werk gaat juist over diva’s, elke dag zet ik me in om vrouwen meer kansen te geven, met gelijke rechten. Opdat vrouwen kunnen ondernemen, in hun kracht staan en actief bijdragen aan de vormgeving van onze samenleving. Dat is mijn hart, mijn passie, mijn leven. Maar we zijn ook ondernemers. We leven in een samenleving die steeds technocratischer en bureaucratischer is geworden, waardoor we verstikt lijken in ESG-regels. De E van Environment, de S van Social en de G van Governance hebben ons in een bijna wurggreep, hoe is dit ontstaan en waar zijn we nou zo uit de bocht gevlogen?

Er zijn vier feministische golven die leiden tot waar we nu staan, elke golf heeft trouwens wel lingerie als symbool. De eerste golf, met het bannen van het korset als symbool, ging om de strijd voor basisrechten, zoals stemrecht en toegang tot onderwijs voor vrouwen. De tweede golf vanaf de jaren ’60 zorgde voor een radicale omslag in vrouwenrechten: persoonlijke vrijheid – dolle mina’s en baas in eigen buik -, recht op zelfbeschikking, seksuele autonomie en gelijkheid op de werkvloer. En niet te vergeten de komst van anticonceptie dat heel veel veranderde. Het tuinpak, het korte kapsel, de androgyne kledingstijl, minimalistische make-up zijn voorbeelden van deze tijd. Vrouwen gingen zich afzetten tegen het vrouw-zijn om zich af te zetten tegen mannen. Traditionele rollen werden ter discussie gesteld, de BH werd verbrand. Vrouwen begonnen hun traditionele idee over vrouwelijkheid te herzien en experimenteerden met mode als middel van zelfexpressie.

De derde golf, vanaf de jaren 90, ging een stap verder door diversiteit, zelfexpressie, seksuele vrijheid en interseksualiteit centraal te stellen. Deze generatie – mijn generatie – wil niet alleen politieke verandering, maar een herdefinitie van de identiteit van vrouwelijkheid. De nadruk op culturele identiteit. Interseksualiteit en seksualiteit werd als bron van kracht gezien. Dat is in mijn werk! Vrouwen konden zelf beslissen hoe ze hun lichaam wilden presenteren en gebruiken. Madonna werd een voorbeeld van female empowerment. Symbool voor deze tijd is bijvoorbeeld het Jean Paul Gaultier-korset met die puntige BH. Ik kon in die tijd als ontwerper met een wit vel gaan schetsen.

De vierde huidige golf: vanaf 2012, ligt de focus op de hervorming van de machtsstructuur, diversiteit, consent, online activisme, aandacht voor seksueel geweld en grensoverschrijdend gedrag. Vrouwen begonnen online massaal ervaringen te delen over seksueel geweld en discriminatie, wat leidde tot wereldwijde bewustwording. Hier komt het onze bedrijven binnen. Bijvoorbeeld het agglomeraat Victoria’s Secret zweeft nu aan de afgrond omdat dit lingeriemerk werd gelinkt aan de zaak-Epstein De #Metoo-beweging zorgde voor ontslag van machtige mannen, hervormingen binnen bedrijfsstructuren en een nieuwe nadruk op het belang van consent en veiligheid op de werkvloer.

Grote bedrijven, instellingen en overheidsorganisaties worden onder druk gezet om transparant te zijn over hun beleid rond seksuele intimidatie en diversiteit. Merken, bedrijven en mediaplatforms worden steeds vaker aangesproken op hun gebrek aan diversiteit. Vanuit deze stroming mogen mannen (androgeen dan wel transgender red.) vrouwenpaskamers in, deelnemen aan vrouwensport en hebben ze toegang tot vrouwengevangenissen. Vanuit deze genderfluïde, gendergelijkheid, is gender is een sociaal construct. Voorstander van genderinclusiviteit zien dit als een overwinning, terwijl tegenstanders spreken van competitievervalsing.

Hier raak ik in de war. Ik vind deze golf gekaapt door de politiek en te radicaal. Het staat nu op heel gespannen voet met vrijheid en excelleren. Door ver doorgevoerde gelijkheid is deze activistisch geworden. Als jij nu in de bedrijfsvoering zegt: ‘Ja maar dat zeg je omdat ik vrouw ben’, zijn we uitgepraat. Het is toch op z’n minst frappant dat juist Trump hiertoe een decreet tekent (er zijn twee genders: man en vrouw; red). Het is van de zotte dat de feministische beweging zo is toegegroeid dat uitgerekend Trump, waarvan wij dachten dat hij de grote vijand was, voor ons opkomt? Omdat we kennelijk zelf niet goed voor onszelf zijn opgekomen.

Vermoedelijk wordt de vijfde golf een soort conservatieve tegenstroom, dat vrouwen tegen de pil zijn, veel kinderen krijgen, anti-woke worden en heel vrouwelijk worden. Maar of dat doorzet, weet ik niet. Ik ben al veel vrouwelijker gaan ontwerpen. Maar voor mijn werk kan ik niet té ver vooruit kijken. Als je te ver vooruit gaat, dan heb je intussen de continu veranderende tijd niet goed gemonitord. ”

Quote van Olivia Rollmann (23), jongste bezoeker van de lezing:
“Als jonge vrouw, opgroeiend in de matrix van de 21e eeuw, bezocht ik vandaag de Kunsthal en haar expositie DIVA, welke je meeneemt in de strijd die vrouwen voor ons hebben moeten overwinnen om ons in onze kracht te laten staan. De expositie viert de creativiteit, de extravagantie van vrouwen, de evolutie van vrouwelijke vormen, maar bovendien wat er achter de borduurring, corsetten, achter de veren van de pauw schuilt. Namelijk een strijd om onszelf te laten zien zoals we zijn. Marlies Dekkers introduceerde de expositie en met haar expertise en ervaring werd me op een rappe, duidelijke en emotionerende manier verteld waarom ik als vrouw vandaag mijn veren kan laten zien zoals ik ze heb. Ook liet ze me nadenken. Over hoe online activisme werkt, over hoeveel woorden er worden gebruikt op het internet, over de betekenis van woke zijn en over cancel-culture. In de tijd van vandaag zijn er veel woorden, zoveel dat we er computers voor in de woestijn neerzetten. Woorden zijn goed, maar daden ook, zoals in de allereerste feministische stroming de protest slagzin. In de overdadigheid van het internet moeten we niet vergeten wat de rode draad was. Ik ben dankbaar voor het rode kant in mijn BH, dankbaar voor het dragen van mijn veren. Laten we ze van iedereen vieren, verder vliegen, en verder dansen en zingen. Dat is de rode daad. Dat is de DIVA in ons.”

Een sterke industrie is meer dan ooit nodig. Gezien de geopolitieke ontwikkelingen kunnen Nederland en Europa niet zonder eigen producten en eigen energie. Maar juist nu gaat het niet goed met de industrie in Nederland. Door allerlei obstakels, zoals de hoge electriciteitskosten, lopen bedrijven vast en blijven verduurzamingsplannen op de plank. Bedrijven, werknemers en lokale politici gingen daarom op woensdag 19 februari bij VNO-NCW in gesprek met minister Hermans van Klimaat en Groene Groei (KGG) en Tweede Kamerleden. Zij doen een beroep op de politiek om snel met maatregelen te komen waardoor onze industrie weer kan investeren.

Overal om ons heen zijn industriële producten. Van het staal van bruggen en windmolens tot de kunststof glazen in een bril. Een deel van al die spullen, of de grondstoffen ervoor, maken we in Nederland. Alles bij elkaar is de hele industrie goed voor 12 procent van het BBP en 753.000 banen.

Krimp

Het gaat echter steeds slechter met de industrie in Nederland. Al achttien maanden op rij laat de industrie als geheel krimp zien. Dagelijks zijn er berichten van bedrijven die afschalen, onderhoud uitstellen of stoppen. In vijf van de zes sectoren in de basisindustrie daalt de productie ten opzichte van 2022.

Onafhankelijk 

En dat terwijl we juist nu als Europa en Nederland zelf willen blijven produceren wat we nodig hebben en niet verder afhankelijk moeten worden van Azië en de VS.

Daarnaast willen bedrijven het tempo houden in de verduurzaming en de energietransitie. Voor het klimaat en een schone leefomgeving. Maar ook omdat duurzame energie en grondstoffen ons minder afhankelijk maken van andere landen. En de basis bieden voor een gezond bedrijfsmodel in de toekomst. In de huidige omstandigheden blijven veel verduurzamingplannen echter op de plank, meldde RVO vorig jaar al.

Ongelijk speelveld 

Dat het niet goed gaat, wordt veroorzaakt door een aantal zaken die bedrijven in Nederland specifiek op achterstand zetten en het bemoeilijken om investeringen rendabel te maken. Het ongelijke speelveld met de buurlanden is een belangrijk obstakel. Vooral met de hoge energietarieven loopt Nederland zwaar uit de pas. Maar ook extra nationale heffingen, zoals de CO₂-heffing en de plastic-heffing, maken het lastig concurreren. Daarnaast stagneert de aanleg van infrastructuur zoals aansluitingen voor elektriciteit, CO₂-opslag en waterstof. Dat komt mede door het onvoorspelbare en uitgebreide vergunningenmoeras dat Nederland is geworden.

Ondertussen importeert Nederland steeds meer spullen met een hoge CO₂-uitstoot uit het buitenland. En neemt onze afhankelijkheid van import uit de VS en Azië de laatste jaren juist toe.

Samen

Bedrijven, werknemers en lokale bestuurders vragen daarom het kabinet en de Tweede Kamer om op korte termijn besluiten te nemen die de neergaande trend snel keren. De belangrijkste hierbij is het aanpakken van de hoge kosten voor elektriciteit en de zogenaamde nationale koppen. Ze willen samen met de politiek zoeken naar slimme oplossingen voor de obstakels. Zodat we ervoor kunnen zorgen dat de industrie weer een toekomst in Nederland heeft.

Afgelopen woensdag 5 februari waren leden en relaties van VNO-NCW Metropoolregio Amsterdam en MKB-Metropool Amsterdam te gast in de Ambtswoning van burgemeester Halsema om in gesprek te gaan met wethouders Melanie van der Horst en Sofyan Mbarki en Directeur Ruimte en duurzaamheid Josja van der Veer. Directeur EZ & KC Ilknur Dönmez verwelkomde alle gasten, waarna Jeroen Tiel de nieuwe koers van de Amsterdam Economic Board toelichtte. Onder leiding van moderator MartijndeGreve.nl ging het gezelschap uit bedrijfsleven, onderwijs en de topambtenaren van de gemeente in discussie over de uitdagingen waar we gezamenlijk voor staan. Alle thema’s kwamen ruimschoots aan bod van mobiliteit & bereikbaarheid, onderwerp van Achmed Baâdoud, ruimte voor bedrijven en arbeidsmarkt & onderwijs, het onderwerp voorbereid door Haico Spijkerboer . In hoog tempo en binnen de tijd kwamen we op alle thema’s tot de beoogde actiepunten waaraan we met elkaar gaan werken om Amsterdam aantrekkelijk te houden voor bewoners en bedrijfsleven. De lat ligt hoog, Amsterdam wil blijven behoren tot de top 5 van aantrekkelijkste steden van Europa. Bekijk de foto’s door Sanne Couprie hieronder!

Rotterdam-Zuid heeft een kwaliteitsimpuls nodig. Welke innovaties zijn er, welke samenwerkingen zijn van belang en hoe maken we het ook echt iets van de wijk zodat bewoners er fijn kunnen leven? Op de bijeenkomst van Bouwpower van VNO-NCW Rotterdam & regio Rijnmond stonden die vragen centraal.

Tekst: Merijn van Grieken

Leonie Andriesse, Programmamanager pijler Wonen Nationaal Programma Rotterdam-Zuid (NPRZ) 2011-2030:

“Rotterdam-Zuid is zo groot als Eindhoven en heeft 200.000 inwoners. Het doel van NPRZ is om het leven op Zuid duurzaam te verbeteren, dat mensen kunnen meedoen en een fijne plek hebben om te wonen. Kinderen moeten een goede opleiding krijgen en de thuisbasis en de veiligheid in de wijk moet op orde zijn. En de woningvoorraad moet goed zijn. Dat vergt een multidisciplinaire aanpak. We moeten de woningvoorraad anders vormgeven, zodat mensen blijven. Ze vertrekken zodra ze op de maatschappelijke ladder klimmen. Hierdoor blijft de wijkbinding en sociale cohesie laag. We differentiëren de woningvoorraad, maken deze toekomstbestendig en verbeteren de woonomgeving. Dat doen we samen met de bewoners, wijkgericht en integraal. Op de bestuurlijke top op 25 nov 2024 over de woningvoorraad hebben veel partijen zich gecommitteerd aan slimmer werken en samenwerken. We zoeken slimme financiering – ook voor eigenaren zelf om aan de slag te gaan – en innovatie en willen verdichting als kans gaan zien (uit woningnood en om de kosten te drukken) en moeten vitale coalities smeden. De opgave is zó groot, dat kan alleen met elkaar. Hopelijk planten we hier bij Bouwpower zaadjes. Welke kansen ziet u om aan de slag te gaan op Zuid? Welke voorwaarden en innovaties ziet u?”

Marnix van Delft, regiomanager Zuid-Holland bij Synchroon:

“Heb je het gevoel dat je jouw potentieel hebt kunnen ontgrendelen? Dat je kansen hebt gekregen in je leven door het gezin en de buurt waar je opgroeide? Zelf heb ik wel dat gevoel. Ik werk graag in wijken waar mensen die kansen niet of minder hebben. Zoals de na-oorlogse wijk Lombardijen. We werken wijkgericht samen met de bewoners, gemeente en de woningcorporatie . Wij brengen de kennis van gebiedsontwikkeling in, Havensteder haar bezit en kennis van de wijk en de gemeente is verantwoordelijk voor de procedures en de randvoorwaarden.. Wijkverbetering vraagt lange adem, waarbij het in het begin het lastigst is om tij te keren. Op termijn komt er  een stroom van wijkverbeterende projecten uit. Met zo’n samenwerking kun je echt impact maken en grote projecten van de grond trekken. Die zijn natuurlijk voor een gebiedsontwikkelaar als Synchroon  interessant. Voor de bewoners moet niet alleen de basis  op orde zijn met goede woningen en een veilige omgeving, het gaat ook om sterke structuren en het creeren van een gevoeld van trots.. Dat is precies waar we nu aan werken. Met het eerste project ‘De Kopo van Homerus’ voegen we 500 woningen toe voor mensen uit de buurt en mensen met een sleutelberoep Bewoners kunnen daarmee hun potentieel ontgrendelen.”

Tim Versnel, Wethouder Werk & Inkomen, Nationaal Programma Rotterdam-Zuid en EU-arbeidsmigratie:
“We zijn steeds beter in staat om mensen op Zuid te helpen om het beste uit zichzelf te halen. We geven tien uur per week extra les en zien de schoolprestaties stijgen. Steeds meer jongeren behalen een startkwalificatie en mensen met een langdurige uitkering helpen we aan werk. Maar zodra het beter gaat, vertrekken deze bewoners. Op Zuid zijn te weinig betere sociale huurwoningen en woningen in het middensegment. We willen juist dat bewoners met wie het beter gaat blijven. Nu komt er vaak iemand voor terug die ook in de misère zit. Daarom is mijn oproep aan alle marktpartijen om te kijken naar de kansen. We moeten die cirkel doorbreken. Daar hebben de overheid en de woningcorporaties een rol in. Er zijn heel veel kansen voor private projectontwikkelaars en investeerders. Zij kunnen er geld verdienen; geld verdienen is niet vies. Ik zie een verdiend potentieel voor bedrijven, projectontwikkelaars en investeerders. We willen de wereld een stukje beter maken, en er moet goede business case in zitten.”

Chantal Zeegers, wethouder Klimaat, Bouwen en Wonen van Rotterdam:

“Als gemeente willen we graag ondernemers betrekken en de woningopgave samen met de markt doen. Wij zijn vooral benieuwd naar wat andere partijen nodig hebben, want wij kunnen het niet alleen. Wij moeten het samen met bewoners, corporaties, de markt doen. Wat zijn belangrijke voorwaarden om in te stappen? Ook aan de kant van ontwerpers en bouwwereld voor de ideeën. Dus het is niet alleen bouwen in de uitvoering, maar ook hoe gaan we het slim doen? En houden we ook kwaliteit? Behalve investeringsvermogen hebben we ook de brains en innovatieve kennis nodig in die verdichte stedelijke haarvaten. In bestaande, oude stadswijken met verzakkingen, scheuringen, dalingen, slechte kwaliteit woningen. We hebben slimme oplossingen, denkkracht en investeringsvermogen nodig van de markt.”

Hedy van den Berk, voorzitter Raad van Bestuur woningcorporatie Havensteder:

“De urgentie en de opgave is groter dan ooit. Rotterdam telt 80.000 woningzoekenden; we krijgen 400 reacties op een woning. We hebben alle partijen nodig die kunnen en willen investeren. We moeten vitale coalities smeden met marktpartijen, gemeenten, corporaties en bewoners. Het is geen concurrerende markt, we zoeken naar gezamenlijke toegevoegde waarden want 1 plus 1 is 3. Die puzzel hebben we met elkaar te leggen. Het gaat heel vaak over de economische business case, maar het is een society case: het gaat om de maatschappelijke meerwaarde waar we met elkaar in moeten investeren. Laat ons als Havensteder en andere corporaties ook een rol vervullen in het middensegment en zorg voor de condities waaronder dat weer kan en mag. Het voelt als een zware verantwoordelijkheid die wij als leiders in deze stad op ons hebben. Om dit met elkaar gewoon te schaffen eigenlijk. En dat is wel wat ons drijft in ieder geval.”

Lisette Tanis, bestuurslid van VNO-NCW regio Rotterdam:
“Laat mensen op Zuid niet alleen meepraten maar ook meedoen. Dat is belangrijk omdat de veranderingen dan ook een deel van hun worden. Betrek ze actief bij werkzaamheden zodat zien wat er in hun wijk bereikt wordt. Zo kun je jongeren uit de wijk bijvoorbeeld stage laten lopen bij de gemeente of bouwprojecten in hun eigen wijk. Dat vergroot het eigenaarschap en ze zien dat ze een bijdrage mogen leveren. Zo wordt het potentieel echt gebruikt.”

Foto’s: Mirjam Lems

Een week voor kerst is het druk in het hoofdkantoor van ABN AMRO op de Amsterdamse Zuidas. Hier vindt de bijeenkomst van het Human Capital Netwerk van VNO-NCW Metropoolregio Amsterdam plaats. Han Mesters, werkzaam bij de gastheer van de middag, heet aan het begin van de bijeenkomst alle aanwezigen welkom. Vervolgens opent Lucas van Wees, Founder van het Human Capital Netwerk, het inhoudelijke programma. Hij geeft als eerste het woord aan Haico Spijkerboer, voorzitter van VNO-NCW Metropoolregio Amsterdam, die de aanwezigen oproept om zich aan te sluiten bij het netwerk, omdat het bedrijfsleven zich alleen samen hard kan maken voor de belangen van ondernemers.

Vervolgens is het woord aan voormalig Chief Economist bij ABN AMRO en BNR-huiseconoom Han de Jong om zijn visie op arbeidsproductiviteit te delen. Hij laat zien dat de arbeidsproductiviteit vanaf 1840 enorm is gestegen. Daardoor is er een andere economie gekomen, maar per land zijn er nog grote verschillen. “Het concept van ‘degrowth’ wint aan populariteit, maar economische groei vergroot keuzemogelijkheden, biedt jongeren kansen, is nodig voor dure ambities en geeft dynamiek aan de samenleving”, legt Han uit. De productiviteitsgroei is ernstig afgezwakt, niet alleen in Nederland, maar ook in de Europese Unie en de Verenigde Staten. Nederland zakt ook op het lijstje van OESO-landen wat betreft bbp per gewerkt uur. Dat komt door verschillende zaken: transitie naar een diensteneconomie (inclusief overheid), minder innovaties, dalende investeringen, deglobalisering en toenemende regeldruk. “Dat gaat gewoon ten koste van onze welvaart.” Als oplossingen noemt Han een sterkere focus op sectoren met een hoge productiviteit zoals industrie, inzetten op innovaties en een kapitaalmarktunie binnen de Europese Unie.

Rina Joosten, CEO van Pera, vertelt over hoe AI kan helpen bij meer arbeidsproductiviteit. “AI kan helpen om competenties te voorspellen die tot baansucces leiden; daar zijn maar 3 vragen voor nodig.” Geavanceerde modellen kunnen namelijk menselijk gedrag afleiden uit onze taal. AI werkt dus beter dan de mens alleen en taal vertelt meer over wie we zijn. Persoonlijkheid en intelligentie zijn niet de beste voorspellers van performance; competenties vertellen meer. “AI wordt soms als eng gezien, maar het is juist een kans en geen risico.” Vooroordelen los je niet op met goede intenties, maar met data, legt Rina uit. “Innovatie kan enkel door goed leiderschap. Dat is een opdracht aan iedereen hier.”

Bianca Kamphuis is directeur/oprichter van MentaVitalis en weet op basis van haar jarenlange ervaring dat investeren in het voorkomen van mentale klachten loont. De overheid gaat dit volgens Kamphuis niet regelen. Onderbouwd met vele feiten en cijfers laat ze zien hoe urgent het is dat voorkomen beter werkt dan genezen. Ze praat over het welzijn van werknemers als essentieel onderdeel van het slagen van je bedrijf. “Het loont absoluut om te investeren in preventie. Maak mentale vitaliteit dus even belangrijk als fysieke vitaliteit”.

Vervolgens leidt Lucas van Wees als moderator een panelgesprek met de drie sprekers en Haico Spijkerboer. Hierin komen, aan de hand van stellingen, de besproken onderwerpen van de drie sprekers nog kort langs. Zo bespreken zij dat regelgeving vaak innovatie in de weg staat en het juist nodig is dat we blijven investeren om onze productiviteit te verhogen. Tot slot krijgt Bob Out van Stichting Belklus het podium, met een verzoek aan de aanwezige ondernemers tot partnerschappen om ouderen in dienst te nemen om vrijwilligerswerk te laten doen. Na deze oproep is het tijd voor de kerstborrel en wordt er nog gezellig nagepraat met de sprekers.

Bekijk hieronder de foto’s door Bastiaan Musscher!

“Sluit je aan en zorg dat je wordt vertegenwoordigd” aldus Marck Hagen tijdens de eindejaarsbijeenkomst. Wat een fantastische opkomst en avond!

Op dinsdag 17 december organiseerde VNO-NCW Westland-Delfland haar eindejaarsbijeenkomst bij Priva. Onze dagvoorzitter Harm Edens voerde interessante gesprekken met de burgemeesters van het Westland en Midden-Delfland Bouke Arends en Fenna Noordermeer, Gedeputeerde Arne Weverling over o.a. de ruimtevragen, uitdagingen en kansen in onze regio. Ook sprak Harm met Roland van Gulik, Pieter Vellekoop, Marcus Post, Stanley Klop en Ivo Droog in een panelgesprek over de koepel, lokale ondernemersverenigingen, het belang van lobby en verbinding en hun ondernemerschap. Tenslotte gaf Marck Hagen als voorzitter van VNO-NCW Westland-Delfland een eindejaarsrede. “Het is weliswaar een schuifpuzzel, maar er is ruimte in het Westland om te voldoen aan de behoefte van onze regio! We zijn daarover in gesprek met de overheid, zowel op lokaal, als provinciaal en landelijk niveau. Die overheden hebben elkaar namelijk nodig om dit mogelijk te maken. Een masterplan is goed, maar pak ook je winst als dit mogelijk is, desnoods ad hoc, want liever te snel, dan te laat, ofwel liever een half ei dan een lege dop.”

Na het inhoudelijke programma was er een walking dinner en live entertainment. Deze drukbezochte bijeenkomst leverde veel positieve reacties op! Heel veel dank aan Hans Peters, Meiny Prins en al het personeel van Priva voor hun gastvrijheid. We kunnen ons geen mooiere plek wensen om onze eindejaarsbijeenkomst te houden. Ook dank aan Trefpunt Maasland en hun personeel voor de topbediening en overheerlijke walking dinner. Bekijk hieronder de foto’s door Mirjam Lems.

Op dinsdag 26 november waren we te gast bij kunstbeurs PAN in de RAI Amsterdam. Onze voorzitter Haico Spijkerboer heette alle aanwezigen welkom namens VNO-NCW Metropoolregio Amsterdam en riep alle nieuwe gezichten van harte op om lid te worden van ons netwerk. Ook liet hij weten dat Paul Riemens door omstandigheden helaas niet aanwezig kon zijn voor een welkomstwoord vanuit de RAI. Wel was Steven Lagerweij namens Jong Management in de MRA aanwezig om meer te vertellen over wat zij doen. Verschillende JM-leden waren aanwezig, wat een leuke toevoeging aan de grote groep was! Vervolgens was het woord aan kunsthistoricus Koos de Wilt om te vertellen over ondernemerschap in Amsterdam ten tijde van Rembrandt van Rijn. Ook deze schilder zelf had een ondernemende geest, zo maakte hij duidelijk tijdens zijn presentatie. Hierna was het tijd om naar de PAN te gaan, waar Managing Director Mark Grol onze groep van harte welkom heette. Na een rondleiding in groepjes over de beurs, was het tijd voor een borrel. Veel dank aan de PAN, de RAI en alle aanwezigen voor deze geslaagde bijeenkomst!